Een mens is snel geneigd om het verleden, de eigen jeugd – een periode van zorgeloosheid – te romantiseren, vanuit de herinnering te verheffen tot een ongebreidelde, grenzeloze feesthappening, versterkt door seks, drank, beetje drugs en rock’n roll. De eerste 25 jaar van je leven zijn er doorgaans geen problemen, leef je van weekend naar weekend, van fuif naar fuif en van verkering naar verkering. Communiceren deden we een halve eeuw geleden alleen via persoonlijk contact of de bakelieten muurtelefoon en we wisten maar weinig van hetgeen zich ‘buiten’ afspeelde, waardoor onze gemoedsrust tot in de hemel reikte. Van de geopolitieke, boze buitenwereld kwam alleen af en toe iets binnen via gekleurde stukjes Journaal, De Graafschapbode of Hiltermann, maar desondanks toonden we in onze beleving behoorlijk wat stout, links gedrag. Toch werkte ik een jaar of acht voor een bank, de grootste fout in m’n leven, dat beaam ik volmondig. De ABN heette dat instituut toen nog, op feodale wijze bestuurd door hele enge mannetjes in foute kostuums met destijds al te hoge bonussen en een maf financieel spraakjargon, waardoor de term ABN een extra wanklank kreeg. Dit was nog maar een inleiding, beste lezers, een bruggetje.
Van A(lgemene B(ank) N(ederland) naar A(lgemeen) B(eschaafd) N(ederlands) is het maar een klein stapje. In de forse en wat sterk aangezette bespiegelende introductie was de mens een paar decennia geleden nog grotendeels aangewezen op hetgeen zich binnen de eigen grenzen afspeelde. Elk land had z’n tradities, z’n cultuur, de eerste Turken kamen pas in 1963 bij Beek de grens over en onze taal had nog een identiteit, vooral omdat we toen nog dachten dat we via de VOC aanzien en roem in de wereld hadden vergaard, inclusief de implementatie van het Nederlands.
Wat blijkt? De Engelsen hebben weliswaar vrachtwagens vol butter on the head, maar de Engelse taal is vandaag de dag zo’n algeheel gemeengoed geworden dat alleen het Chinees nog in lichte mate wat tegengas biedt. Veel landgenoten maken zich zorgen om de verloedering en de teloorgang van het Nederlands, maar het zal onomkeerbaar blijken te zijn, vrees ik. Het zuivere Nederlands, maar ook de pakweg 23 dialecten in ons land zijn gedoemd te verdwijnen, of we dat nu leuk vinden of niet. De 300.000 Achterhoekers, de 500.000 Drenten en de 600.000 Zuid-Limburgers denken wellicht nog een paar decennialang dat de plattelandscultuur niet verloren gaat, dat het gigantische scala aan woorden, zinnen en uitdrukkingen tot in het oneindige zal worden gebezigd, maar ik ben bang dat dat ijdele hoop is. De globalisering leidt nu eenmaal tot andere gewoonten, gebruiken, leefwijzen en ook gesproken taal en daarom was ooit het Esperanto uitgevonden, een prachtig instrument om elkaar als wereldburgers beter te begrijpen en te verstaan. Helaas! Engels lijkt het dus vooralsnog te gaan winnen en één ding moet je die maffe Britten nageven: de wereldtaal dus, onder meer vervat in absurdistische en ongeëvenaarde humor. De ontwikkeling is een kwelling geworden voor de echte aanhangers van onze spreektaal, dus ook van de dialecten, waarvan het Achterhoeks misschien wel de meest poëtische verschijningsvorm is, waarbij ik direct moet melden dat mijn vrienden en vriendinnen in Limburg, Drenthe, Amsterdam en Zeeland daar vast anders over denken.
Over 50 jaar presenteert de kleinzoon van Matthijs van Nieuwkerk ‘The World goes on’, zijn alle van Kootens, Siebelinks, van Dissen, Dijkshoorns, Daniëlsen, Mellendijken, Scheuters en andere taalverrijkers dood, is Europa gewoon Europe, stoeien die eilandbewoners nog steeds over de uittreding, hebben we een krachtige, centrale overheid in Brussel en kan Baudet vanuit z’n verzorgingstehuis Ad solis occasum nog net iets mompelen over een oude uil, voordat ie in het Latijn z’n laatste adem uitblaast. Het vooruitzicht is verre van leuk, maar we hebben het met ons allen over onszelf afgeroepen door het Koningslied te adopteren, massaal te luisteren naar raps die nooit het niveau van zwakzinnige sinterklaasrijmpjes ontstijgen en te accepteren wat de vergaande consequenties zijn van de social media en de commercials.
In een tijd dat het woord transitie dagelijks gemeengoed is geworden, kunnen we ook die van de taal dus wel vast in de agenda zetten. Uiteraard komen er talloze opstandjes, bosjes bezwarenplatforms, tientallen meldpunten, nog wat nieuwe politieke partijen en duizenden talkshows voorbij, ter verdediging van ons collectieve erfgoed met schitterende bloemrijke benamingen, maar ik denk persoonlijk ‘dat ’t Achterhooks kats naor de kloten geet’ . Verder ga ik maar eens werken aan een Engelstalige versie van mijn eigen stukjes taalnijverheid, want je moet tijdig anticiperen.
Aan het eind van dit lange betoog nog iets anders, dat in wezen veel belangrijker is dan al die hokjesgerichte uitingswijzen: Zuzana Caputova heeft de presidentsverkiezingen in Slowakije gewonnen. Oh ja? Ja! Deze 45-jarige advocate is de eerste vrouwelijke president van het Oost-Europese land en een verdomd belangrijke pion tegen het groeiend populisme in Europa. Chapeau…eehh hat…..petje af!
See you, niet zonder een gouwe ouwe van Koot en Bie
Wil je gratis en automatisch de columns en blogs van Roelsrules ontvangen?: stuur je mailadres naar aanmelding lezersservice
Do you want to receive free columns and blogs from Roelsrules ?: Send your e-mail address to the reader service
Leave a Comment