De heilige koe

Decennialang dacht ik dat heilige koeien zich alleen ophielden in de sloppenwijken van New Delhi, maar nee, ook in Westendorp, Scharsterbrug en de Rips hebben Klaartje-13, Betsie-8 en Nellie-2 langzamerhand deze status verworven door stierlijk vervelend in de weg te liggen. De boeren, de onmogelijk grote veestapel, de stikstofuitstoot, het zijn eindeloos veel ingrediënten die op dit moment het land tot op het bot verdelen.

Boeren vormen al jarenlang een ogenschijnlijk afgesplitst stuk samenleving. De boer leeft via z’n weiland op een eiland en wil daar vooral z’n werk doen zonder gestoord te worden door regelgeving, voorschriften of andersoortige beperkingen, al zet ik het beeld nu misschien een tikkeltje eenzijdig neer. Het imago van de boer is door de jaren heen nog eens extra aangezet door Yvon Jaspers en Normaal, en het beeld van stronteigenwieze, onbenullige horken nadert ook deze week weer vrij dicht de realiteit. Sociaal gedrag en maatschappelijke verantwoording zijn zaken voor de ander, de burger, die wel fors mag betalen voor de agrarische producten, maar verder z’n bek moet houden, net als de overheid, die overigens al een halve eeuw lang via dubieus landbouwbeleid het boeren volgens de actuele maatstaven mogelijk heeft gemaakt. Tot nu, tot 2022.

Boeren zijn daarnaast ook nog steeds belangrijke bestuurders van ons waterschapsmodel. Al vanaf de middeleeuwen bepalen boeren in hoge mate hoe het water in deze polder moet worden beheerd, afgevoerd vooral. Ook daarin is verandering nodig en ook daarbij ligt de boer nog vaak dwars via het fenomeen geborgde zetels bijvoorbeeld.

En ja, nu zitten we door de omstandigheden met een andere situatie waarin diezelfde boer op feodale wijze voort wil boeren, zichzelf op z’n trekker als zelfstandig ondernemer buiten de samenleving wil plaatsen, zonder dat hem een strobreed in de weg wordt gelegd. Tja, Den Haag heeft, in samenwerking met de rest van Europa bepaald dat er iets moet veranderen. En ja, het klimaat, woningbouw, de planeet, het gaat allemaal niet zo lekker en die problemen moeten we samen oplossen, maar volgens de boer zonder de boer, ‘want kijk eens naar de snelwegen, de industrie en de luchtvaart’. Jaa-haaa, die ook, maar een dikke 50% procent van de schadelijkheid ligt op het platteland, punt, uit, klaar! Dat wandtegeltje met ‘de boer, hij ploegde voort’, mag straks best boven de schoorsteenmantel blijven hangen, maar dan wel met wat toevoegingen als verantwoord, milieubewust, anders. De boeren, althans een deel, willen oorlog, de boer wil doorgaan met boeren, net als vroeger, net als altijd en dat nu is net even lastig, want de boer moet krimpen. Van de 16 miljoen varkens en koeien in de wei en in de stal moet de helft weg, net als van de boeren zelf, via omscholen, via emigratie, via biologische verantwoord ondernemen of via uitkoop. De helft is eigenlijk te weinig, want dan staan we qua landbouw-uitstoot nog steeds stijf bovenaan in Europa, maar de boer wil niet krimpen, want hij is nu eenmaal op z’n boerderij opgegroeid, heeft daar kinderen/opvolgers gekregen en wil niet meegaan in de verandering. Dus krijgen we trammelant, dan stichten we brandjes, spuiten we alles onder de gier, dan blokkeren we de samenleving via de snelweg en dan gaan we persoonlijk even langs allerlei verantwoordelijke bewindslieden, om ze te wijzen op het schijnrecht dat ze menen te hebben opgebouwd.

Rapporten? Keiharde bewijzen van de uitstoot en de overlast voor de natuur? Die deugen niet, althans zo luidt de interpretatie van velen, deels ook volgens Caroline, die zich met populistische prietpraat aanvankelijk leek te hebben ontpopt als de nieuwe reddende engel van de boer. Tot zij nu zelf constateert welke schade ze heeft aangebracht binnen het ‘gezonde boerenverstand’, dat vaak spreekwoordelijk gebruikt wordt via elementen als nuchter, zonder poespas. Tuurlijk, niet elke boer is van het type raddraaier of hooligan, die het alleen is te doen om de rellen, de aanslagen inmiddels. Maar het roer moet om, ondanks jongetjes als van den Oever, ondanks Forum, en ondanks de actuele protesten.

De normale burger staat helaas nog veel te passief langs de zijlijn te koekeloeren. Die normale burger zou z’n gedrag iets meer moeten aanpassen, qua consumptie, maar ook qua communicatie naar buiten. Er zijn tal van landgenoten die beseffen dat er iets moet veranderen, die mee willen richting nieuwe samenleving, maar die nu nog rustig achteroverleunen, het journaal met rellen passief aanschouwen en hoofdschuddend het hunne ervan denken. Dat deel van ons volk moet meer naar voren treden, vanuit het besef dat termen als no farmers, no food gelul in de ruimte zijn, vooral omdat van dat nationaal geproduceerde food 80 procent wordt geëxporteerd. Dat speklapje of die biefstuk kan echt nog wel deel blijven uitmaken van onze dagelijkse dis, maar dan wel vanuit een pittig gesaneerd boerenbestand, met oog voor innovatie, met aandacht voor de omgeving, met de blik op de toekomst, ook in het belang van alle agrarische nazaatjes.

Tot zover een wat uitgelopen beschouwing van een geboren en getogen Achterhoeker, bereid om elke fatsoenlijke discussie met de agrariërs in mijn omgeving aan te gaan.

See you.

Wil je gratis en automatisch de columns en blogs van Roelsrules ontvangen?: stuur je mailadres naar aanmelding lezersservice